Często trwamy przez lata w tej samej organizacji, bo tak jest łatwiej, bo tu wszystko jest znajome – od ludzi siedzących obok – po wykonywane przez nas zadania. Zmiana wiązałaby się z utratą stabilizacji, wyjściem ze strefy komfortu, koniecznością nauki nowych umiejętności. Takie trwanie przez lata na jednym stanowisku może jednak okazać się niebezpieczną pułapką.
Czasem osoby zwalniane po wielu latach pracy w danej organizacji uświadamiają sobie nagle, że niekoniecznie mają 15 lat doświadczenia, ale mają jeden rok doświadczenia, który powtarzał się przez 15 lat. A to doświadczenie niekoniecznie jest obecnie doceniane na rynku pracy.
Jaki model kariery sprawdza się zatem na współczesnym rynku pracy?
Zapraszam Cię do zapoznania się z czterema typami ścieżki kariery *
Ścieżka linearna to cykliczne, co kilka lat awanse wewnątrz tej samej organizacji, które wiążą się z osiąganiem coraz bardziej odpowiedzialnych pozycji. Przykładem jest np. kariera osoby, która zaczęła pracę w danej organizacji od prostych prac biurowych np. na studiach, potem stopniowo obejmowała stanowiska specjalistyczne i menedżerskie coraz wyżej w hierarchii firmy.
Ścieżka ekspercka jest charakterystyczna dla osób, które od lat zajmują takie samo stanowisko w jednej organizacji i koncentrują się na systematycznym zdobywaniu wiedzy w danej specjalizacji .
Ścieżka spiralna – wiąże się ze zmianą wykonywanej pracy co kilka lat na pokrewne lecz nieco inne stanowisko/obszar. Zazwyczaj na nowym stanowisku wykorzystuje się doświadczenia i umiejętności z poprzednich etapów zawodowych. Model ten skutkuje zdobyciem szerokiego doświadczenia z pokrewnych dziedzin.
Ścieżka zmienna/przejściowa – to częste (co 1-5 lat) zmiany pracy, ale nie tylko związane ze zmianą pracodawcy, ale również z całkowitą zmianą branży, dziedziny zawodowej, wykonywanych zadań.
Jakie są trendy na globalnym rynku pracy?
Jeszcze niedawno rynek pracy najbardziej odpowiadał tym z nas, którzy budowali linearne lub eksperckie ścieżki kariery. Osoby często zmieniające pracę były postrzegane przez innych jako „nieudacznicy”, nie potrafiący zbudować sobie stabilnej pozycji zawodowej. Jeszcze do teraz polscy pracodawcy mają tendencję do podejrzliwego postrzegania „skoczków” często zmieniających pracę i pracodawcę, bez wyraźnego kierunku w karierze.
Jednak obecnie bycie ekspertem w tej samej wąskiej dziedzinie przez kolejne 30-40 lat życia zawodowego staje się niemożliwe ponieważ świat tak szybo się zmienia, że niektóre stanowiska czy obszary zawodowe po prostu zanikają.
Firmy coraz rzadziej wspierają też linearne modele kariery . Po pierwsze – nie zapewnią jej przecież wszystkim pracownikom, promowane są więc spiralne ścieżki kariery i możliwość przechodzenia pomiędzy działami. Po drugie w firmach gdzie struktury organizacyjne są zmieniane na mniej hierarchiczne – możliwości awansów pionowych są coraz bardziej ograniczone. Firmom zależy też po prostu na napływie co jakiś czas nowych pracowników, którzy wniosą unikalne doświadczenie i umiejętności.
Pracowników motywuje już niekoniecznie władza i prestiż (charakterystyczny motywator dla linearnej ścieżki kariery) czy stabilizacja zawodowa (motywator w eksperckiej ścieżce kariery) ale też potrzeby niezależności, różnorodności, kreatywności, rozwoju zawodowego – które łatwiej realizować w spiralnej czy nawet zmiennej ścieżce kariery.
Jak zatem skutecznie budować swoją ścieżkę kariery?
Na pewno warto stale myśleć o rozwoju swoich kompetencji, budowaniu nowych umiejętności, różnorodnych szkoleniach i przejmowaniu odpowiedzialności za swoją karierę. Warto śledzić trendy na rynku pracy, nowości w dziedzinie, w której się pracuję.
Jak czujesz się z myślą, że będziesz pracował na tym samym stanowisku i w tym samym miejscu – za rok? A za pięć lat? Co warto by było zmienić? Co tak naprawdę chcesz robić ? Jak się do tej zmiany przygotujesz? Jaką ścieżkę kariery będziesz budować?
Warto też przyjrzeć się temu co cię motywuję do pracy – jeśli silna jest potrzeba niezależności i ciągłych zmian – prawdopodobnie nie będziesz się dobrze czuł pracując przez lata w tej samej organizacji.
Jeśli masz silną potrzebę stabilizacji – częste zmiany pracy będą trudne, może jednak warto pomyśleć o budowaniu spiralno-eksperckiej ścieżki kariery. Zmiana nie musi wiązać się od razu ze zmianą pracodawcy, być może jest możliwość zmiany działu czy stanowiska w obrębie firmy i rozwoju nowych kwalifikacji?
Jeśli nie czujesz satysfakcji z obecnej pracy i myślisz o dużej zmianie ścieżki kariery – warto pomyśleć o konsultacji np. z coachem kariery, który pomoże doprecyzować nowe cele zawodowe i zaplanować drogę do nich.
Marta